Ciekawy artyko3.
KULTURYSTYKA DZIECI I MLODZIE—Y
Kulturystyka staje sie na tyle popularna, że wywo3uje ?ywe zainteresowanie nie tylko osób doros3ych, ale również dzieci i nastolatkow. Coraz częściej jednak można us3yszea pytanie kiedy mogę bezpiecznie zacz1a ćwiczenia z obci1żeniami.?
Moze nie wszyscy wiedz1, ale alarmujące dane na temat ogólnego stanu zdrowia i sprawnooci fizycznej m3odzie?y w naszym (i nie tylko) kraju, powodują, że warto sie nad nimi zastanowia. Badania wykazują, że co najmniej 25-35% uczniów cierpi na nadwage, 25% ch3opcow i po3owa dziewcz1t poniżej 15 lat wykazuje niższy niż należy poziom cholesterolu we krwi. Dziewczeta, ogólnie rzecz bior1c, wypad3y s3abiej niż ch3opcy w probach sprawnoociowych. Podobne wyniki zaprezentowa3 raport amerykański i australijski. Jedynie 40% uczniów uważa, że wystarczająco dużo czasu poowieca na uprawianie sportu. Zmniejszenie sie, postepow w rozwoju sprawnooci fizyczne notuje sie u m3odzie?y obu p3ci pocz1wszy od ukonczenia 14 roku życia. większość lekarzy ?ywi fa3szywe mniemanie, i? ćwiczenia siłowe nie są wskazane dla nastolatkow. Aby rozwi1zaa panujące w tej dziedzinie nieporozumienia, pomówmy o tym, w jaki sposob ćwiczenia z obci1żeniami mogą przydać sie dzieciom.
CO HAMUJE WZROST?
Jednym z uparcie powtarzanych mitów dotycz1cych treningu siłowego dorastających dzieci jest przekonanie, że podnoszenie ciężarów powoduje uszkodzenie p3ytki wzrostowej kooci i tym samym zahamowanie jej rozwoju. Twierdzi sie, że trening si3owy powoduje . rzekomo przedwczesne zrooniecie sie nasady z trzonem kooci pod wpływem obci1żen, na które zostaje narażona kooa. Chociaż kooci dzieci i dojrzewającej m3odzie?y są gietkie, to nadmierne i ciągle ich obci1?anie może rzeczywiście spowodować martwice naczyniow1, ktora uniemo?liwia dop3yw krwi do p3ytki nasadowej. Ograniczenie dop3ywu krwi może doprowadzia stopniowo do deformacji kooci nazywanej martwic1 aseptyczn1 kostno-chrzestn1, w której zostaje zak3ocony proces fuzji komorek, kluczowy dla wzrostu kooci. Nadmierny nacisk wywierany na p3ytke nasadow1 może doprowadzia do innych zniekszta3cen, takich jak dysplazja nasad kooci udowej. W takich sytuacjach dochodzi oczywiście do nieprawidłowooci układu kostnego i zaburzen wzrostu.
Należy jednak pamietaa, że nie ma dowodu na to, i? z treningiem siłowym wi1?1 sie obci1żenia tak duże, by wywo3ywa3y opisywane tu szkodliwe efekty. Te powstają na ogo3 podczas wypadków samochodowych, niefortunnych upadków czy też innych urazow spowodowanych silnym wstrz1sem lub uderzeniem. Badania wykazują coś wrecz przeciwnego: oto? w3aociwe prowadzony trening kulturystyczny może w znacz1cy sposob poprawia u dzieci ich szkieletowe i mięśniowe uwarunkowania wzrostu W ksi1?ce L.S. Dworkina M3ody ciężarowiec można przeczytać, że radzieccy zawodnicy w podnoszeniu ciężarów zaczynan1 trening w wieku 11-13 lat. Dokumentując wiele anatomicznych i fizjologicznych skutków towarzysz1cych rozwojowi młodych sportowcow, ksiazka drobiazgowo relacjonuje postępy treningu na przestrzeni 15 lat. Jeśli chodzi o wpływ ćwiczen z obci1żeniami na wzrost, Dworkin podaje, i? nie zanotowano uchwytnych statystycznie ro?nic wzrostu ciężarowców i osób nie uprawiających tego typu ćwiczen.
Cytowane opracowanie wskazuje ponadto, że w rezultacie rozpoczecia treningów przed okresem pokwitania m3odzi sportowcy wykazują dużo wiekszy niż ich rowieonicy przyrost masy mięśniowej w okresie dojrzewania. Pojawia sie tu również hipoteza, że pobudzając mięśnie dzieci poprzez ćwiczenia z obci1żeniami, programujemy ich organizmy w taki sposob, że w okresie dojrzewania beda reagowaa szybciej i efektywnie na podobny rodzaj ćwiczen. Sugestia ta zna duże potwierdzenie w badaniach prowadzonych od dziesięciu lat w Human Performance Research centrę w Newcastle, w których porownuje sie dane dotyczące rozwoju mięśni podczas pokwitania u dzieci, które już wcześniej trenowa3y i u tych, które nie miały do czynienia z ćwiczeniami silowymi. Na ogo3 jednostki, które wykonywa3y ograniczone ćwiczenia siłowe w okresie poprzedzającym dojrzewanie, wykazywa3y znacznie wiekszy przyrost obwodu mięśni ramion, klatki piersiowej, barkow i nóg niż ci, którzy me uprawiali ćwiczen w tym okresie.
AWICZENIA I TESTOSTERON
Inne badania wykaza3y z kolei, że ćwiczenia działają pobudzająco na wytwarzane testosteronu, hormonu odpowiedzialnego za rozwój męskich cech p3ciowych i wzrost mięśni. Chociaż testosteron może mieć wpływ na tempo zrastania sie nasad kooci d3ugich, jego podwy?szony poziom, będący wynikiem ćwiczen, nie może przyczynia sie do powstrzymywania wzrostu. Są powody, by wierzya, że naturalne podniesienie sie poziomu testosteronu przyspiesza proces rooniecia, tak samo jak przyspiesza zrastanie sie nasad kooci d3ugich. Przyspieszenie wzrostu jest zatem proporcjonalne do stopnia wapnienia nasadowego. Ostateczny efekt, jeśli chodzi o wysokooa ciała, w zasadzie nie zmienia sie. Ro?nica polega na tym, że ćwiczenia na ogo3 skracają okres osi1gania ostatecznej wysokooci ciała i masy mięśni. W okresie dojrzewania dzieci uprawiające ćwiczenia siłowe rosn1 szybciej, są silniejsze, rozwijają. mięśnie szybciej niż ich rowieonicy. Niekwestionowana zaleta treningu kulturystycznego dla dzieci i m3odzie?y jest taka, że stanowi on sport dla wszystkich. Każdy, bez względu na sw1 sile, może ćwiczyć dostosowując obci1żenia do w3asnych potrzeb i mozliwosci. Trening przynosi pozytywne skutki wychowawcze: dziecko dostrzega walory dyscypliny, zdrowia i sprawnooci fizycznej, nabiera szacunku do samego siebie.
JAK ZACZYA?
Awiczenia siłowe mogą być bardzo korzystne dla dzieci. W badaniach przeprowadzonych przez dr Lyle Micheli z Centrum Medycznego Szpitala dziecięcego w Bostome, poddano obserwacji 18 dziewcz1t i chłopców w wieku 10-11 lat, ktorzy, podjęli trening kulturystyczny i ćwiczyli 3 razy w tygodniu przez 9 tygodni. W rezultacie w tym okresie ich siła zwiekszy3a sie 40%, a wielkooa mięśni o 10%. Micheli uważa, że taki trening pod kierunkiem dobrego instruktora może poprawia siłe i zdrowie dzieci, a także przydać sie przy uprawianiu innych sportow. Oczywiście każdy , kto chciałby zachecia dziecko do ćwiczen si3owych, musi zachowaa podstawowe środki ostro?nooci. Absolutnie konieczny jest sta3y nadzór nad ćwiczącymi dzieami. Podnoszenie ciężarów bez fachowej opieki instruktora może być niebezpieczne. Nie pozwalam malym dzieciom podnosia ciężarów bez nadzoru, tak samo, jak nie pozwoliłbym im p3ywaa w basenie bez opieki.
Opieka nie oznacza jedynie obecnooci osoby doros3ej podczas treningu. Osoba ta musi posiadaa stosown1 wiedze i znaa zasady podnoszenia cieżarow, a także specyfikę treningu najm3odszych. Zanim dziecko rozpocznie ćwiczenia z obci1żeniami, główny nacisk należy po3o?ya na ogólny rozwój jego sprawnooci. Zwyk3a gimnastyka, rozmaite pompki i podciągania sie na drążku, a do tego troche aerobiku doskonale poprawiają funkcjonowanie układu krążenia. Te same ćwiczenia mogą zresztą s3u?ya później jako rozgrzewka przed sesją zasadniczych ćwiczen si3owych.
Należy nauczya dziecko ro?nych sposobów oddychania w3aociwych dla każdego ćwiczenia. Jeśli sam gryf jest dla dziecka jeszcze zbyt cie?ki, można do czasu, kiedy opanuje całe ćwiczenie, zastąpić go kijem od szczotki albo metalow1 rurk1 o podobnej długooci. Na poczatku używaj najlżejszych obci1żen, upewniając sie, że dziecko prawidłowo je podnosi i właściwie oddycha. Kiedy już przywyknie do rytmu ćwiczen, można podczas kolejnych sesji stopniowo zwiekszaa obci1żenia, chociaż me poleca3bym stosowania maksymalnych obci1żen. Doowiadczenia pokaza3y, że najlepsze wyniki osi1gane są przez dzieci i m3odzie? przy stosowaniu lekkich i umiarkowanych obci1żen. Należy zachęcać do pozowania, które nie tylko pokazuje postepy, ale także uczy panowaa nad swymi mięśniami. Zapisywanie aktualnych danych dotycz1cych wzrostu, wagi i rozmiarow, a także fotograficzne dokumentowanie zmian zachodz1cych w sylwetce, bardzo poprawia samopoczucie trenującego i podnosi jego morale, ponieważ stanowi obiektywne owiadectwo postepow.
Nie można oczekiwaa cudow, ale można spodziewaa sie widocznych rezultatow.
Aby zacz1a trening kulturystyczny, nigdy nie jest ani za poYno, ani za wczeonie.
Dzieci uprawiające kulturystykę w okresie dojrzewania rosn1 na ogo3 szybciej, są silniejsze i rozwijają mięśnie lepiej niż ich rowieonicy.
